另参
郊丘
- 尔雅曰:祭天曰燔柴。祭地曰瘗埋。
- 广雅曰:圆丘太坛祭天。方泽太折祭地。
- 周书曰:乃兆乎南郊。以祀上帝。配后稷农皇(○按前祭祀篇引作星。)先王与食。
- 周官曰:大宗伯掌天神之礼。以禋祀祀昊天上帝。以实柴祀日月星辰。以槱燎祀司中司命风师雨师。
- 又曰:苍璧礼天。黄琮礼地。
- 又曰:四圭有邸。以祀天。旅上帝。两圭有邸。以祀地。旅四望。大司乐奏黄钟。歌大吕。舞云门。以祀天神。(谓五帝及天(周礼注天字无。)日月星辰之。(周礼注作也。)王者各以夏正月祀其受命之帝于南郊也。)奏太蔟。歌应钟。舞咸池。以祭地祇于北郊。谓地神及社稷也。(○按本句亦周礼注文。当作夹注。)
- 又曰:凡乐圜钟为宫。黄钟为角。太蔟为徵。姑洗为羽。雷鼓雷鼗。孤竹之管。云和之琴瑟。云门之舞。冬日至。于地上之圆丘奏之。若乐六变。天神皆降。可得而礼矣。凡乐函钟为宫。太蔟为角。姑洗为徵。南吕为羽。灵鼓灵鼗。孙竹之管。空桑之琴瑟。咸池之舞。夏日至。于泽中之方丘奏之。若乐八变。则地祇皆出。可得而礼矣。
- 礼记曰:郊之祭。迎长日之至。大报天而主日也。兆于南郊。就阳位也。扫地而祭。于其质也。器用陶匏。以象天地之性也。于郊故谓之郊。
- 又曰:祭帝于郊。所以定天位也。
- 又曰:成王封周公于鲁。命鲁公祀周公以天子之礼乐。是以鲁君孟春乘大辂。戴弧韣。旂十有二旒。日月之章。祀帝于郊。配以后稷。天子之礼也。
- 毛诗曰:昊天有成命。郊祀天地也。
- 公羊传曰:祭者。荐其时也。荐其义也。非享味也。
- 又曰:山川有能润乎百里者。天子秩而祭之。汉书曰:成帝初即位。丞相御史大夫桓谭奏言。帝王之事。莫大于承天之序。承天之序。莫重于郊祀。故圣王尽心极虑。以建其制。祭天于南郊。就阳之义。瘗地于北郊。则阴之象也。
- 又曰:高帝入关。问秦祀何帝。曰白青黄赤四帝。上曰:天有五帝而四何。莫知其说。上曰:五待我。为立黑帝。祀曰黑畤。
- 汉旧仪曰:汉法。三岁一祭于云阳宫甘泉坛。以冬至日祭天。天神下。三岁一祭地于河东汾阴后土宫。以夏至日祭地。地神出。祭五帝于雍畤。
- 又曰:祭天用六䌽绮席。六重。上一丈。中一幅四周缘之。玉几玉饰器。
- 又曰:桓(○太平御览五百二十七作皇。下同。)帝祭天。居玄云(○御览作云阳。)宫。斋百日。上甘泉通天台。高三十丈。以候天神之下。见如流火。舞女童三百人。皆年八岁。天神下坛所。举烽火。桓帝就竹宫中。不至坛所。甘泉台去长安三百里。望见长安成。(○御览作城。)帝(○御览帝上有黄字。)已来所祭天之圆丘也。
- 又曰:祭地河东汾阴后土宫。宫曲入河。古之祭地泽中方丘也。礼仪如祭天。
- 五经通义曰:王者所祭天地何。王者父事天。母事地。故以子道也。祭日以丁与辛何。丁者。反覆自丁宁也。辛者。自克辛也。
- 后汉书曰:灵帝建宁二年。迎气黄郊。遂于洛水西桥。逢暴风雨。导从卤部车或发盖。百官沾濡。还不至郊。
- 贺循上郊坛制度曰:汉旧仪。南郊圆坛八陛。于宫南七里。北郊方坛四陛。于城北四里。依汉故事。柴于坛二十步。高二丈。大二丈。
- 赋 晋郭璞南郊赋曰:于是时惟青阳。日在方旭。我后将受命灵坛。乃改步而鸣玉。升金轩。抚太仆。扬六鸾。齐八騄。列五幡于一元兮。靡日月乎黄屋。矫陵乌以侦候兮。整豹尾于后属。尔乃造旷场。戾坛庭。百寮山立。万乘云萦。延祝史。肆玉牲。登圆丘。揖太清。礼群望。告皇灵。天澄其气。日朗其精。飞廉鼓舞于八维兮。丰隆击节于九冥。祝融穆清而肃侍兮。阳侯澹以中停。郊寰之内。区域之外。雕题卉服。被发左带。骏奔在坛。不期而会。峨峨群辟。蚩蚩黎庶。翘怀圣猷。思我王度。事崇其简。服尚其素。化无不融。万物自鼓。振西北之绝维。隆东南之桡柱。廓清紫衢。电扫神宇。风马桂林。抗旌林圃。五岳不足以题其勋。九韶不足以赞其舞。
- 颂 梁简文帝南郊颂曰:臣闻唯天为大。圣人敬其德。知几其神。至人契其道。故龙宫弱言之后。合揆于苍旻。鸟纪垂衣之君。昭格于上帝。皇帝之御天下也。纬天维。理地轴。移浇风于末俗。反淳正于区中。化不言而先显。教不言而已肃。九垓同轨。四海无波。尘清世晏。苍兕无所用其武功。运谧时雍。鸳鹭咸并脩其文德。玉门罢候。紫塞沉烽。画一之政。万代表于时和。三章之律。百姓沐于仁寿。于是隆光之地。日浴之乡。紫舌黄支。头飞鼻饮。自西自南。无思不服。由是嘉祥被。众瑞发。金人泽马。丹甑玉鸡。三角九尾。四肩六足。参差于郊薮。布濩于宫闱。乃以恭肃神祇。理通孝敬。江左以来。爽垲未辟。爰命将作。揆日载营。三灵协响。百工咸事。宛如神造。俨类仙居。五达四通。廓郊弥泽。南瞻重岳。北眺芒岭。东临灞浐。西望旧丰。纡馀委蛇。丘陵起伏。澎湃峣屼。山川异态。飞梁邃宇。洞烛空悬。紫殿仙宫。霞褰鸟翥。
- 表 梁简文帝上南郊颂表曰:虽周郊南甸。宗伯之官徒设。汉兴北畤。夤恪之道未隆。而体元含极。先后弗违。典盛望禋。理通孝敬。絜静之礼载光。禘郊之风斯洽。昔东平琅邪。著藻炎德。临淄中山。摛文魏美。
- 启 梁元帝庆南郊启曰:大裘而冕。陶匏以质。黄钟既奏。云门斯舞。乐谐六变。歌陈九德。感天动神。式展诚敬。