龟
- 尔雅曰:龟三足曰贲。一曰神龟。二曰灵龟。三曰摄龟。四曰宝龟。五曰文龟。六曰筮龟。七曰山龟。八曰泽龟。九曰水龟。十曰火龟。
- 易曰:离为龟。
- 尚书曰:九江纳锡大龟。
- 大戴礼曰:甲之虫三百六十。而神龟为之长。
- 左传曰:臧武仲自邾。使告臧贾。具致大蔡焉。曰:纥之不祀。子以大蔡纳请。其可。贾再拜受龟。
- 列子曰:渤海之东。有壑焉。其中有山。无所连著。常随波上下往还。不得暂峙焉。仙圣毒之。诉于上帝。帝恐流于西极。失群圣之居。使巨龟十五。举首而戴之。迭为三番。六万岁一交焉。五山始峙而不动。龙伯之国。有大人。举足不盈数十步。而暨五山之所。一钓而连六龟。合负而趣归其国。灼其骨以数焉。
- 庄子曰:庄子钓于濮水。楚王使大夫二先往焉。曰:愿以境内累子。庄子持竿不顾。曰:吾闻楚有神龟。巾笥而藏之庙堂之上。此龟者。宁其为留骨而贵乎。宁其生而曳尾于涂中乎。吾将曳尾于泥中矣。
- 又曰:宋元君夜梦有人被发言曰:予自宰路之。(○太平御览九百三十一之下有渊字。此脱。)为清江使河伯。渔者豫且得予。元君觉。召占梦者占之。曰:此神龟也。明日。豫且网得白龟。圆五尺。献。乃杀以卜。七十钻而无遗策。仲尼闻之曰:神能见梦于元君。而不能避豫且之网。智能七十钻而无遗策。不能避刳剔之患。
- 史记曰:余至江南。闻长老云。龟千岁。乃游莲叶之上。
- 又。褚先生曰:能得名龟。财物归之。家必大富。至千万。一曰北斗龟。二曰南辰龟。三曰五星龟。四曰八风龟。五曰二十八宿龟。六曰月龟。七曰王龟。八曰九州龟。神龟在江南嘉林中。常巢于芳莲之上。南方老人。以龟支床足。经二十馀岁。老人死。移床。龟尚生。龟能行气道引。至神若此。
- 说苑曰:灵龟五色。色似玉。背阴而(○太平御览九百三十一作向。)阳。上隆象天。下平法地。转运应四时。蛇头龙胫。左睛象日。右睛象月。知存亡吉凶之忧。
- 又。龟千岁。能与人言。
- 续搜神记曰:晋咸康中。豫州刺史毛宝。戍邾城。有一军人。于武昌市买得一白龟。长五寸。置瓮中养之。渐大。放江中。后邾城遭石氏败。赴江者莫不沉溺。所养龟人。被甲投水中。觉如堕一石上。须臾视之。乃是先放白龟。既约岸。回顾而去。
- 会稽后贤传曰:孔愉尝至吴兴县馀干(○太平御览九百三十一作不。)亭。见人笼龟于路。愉求买放之。至水。反顾愉。及封此亭侯而铸印。龟首回屈。三铸不正。有似昔龟之顾。灵德应感如此。愉悟。乃取而佩焉。
- 符子曰:邦人献燕昭王以大豕者。曰:于今百二十岁。邦人谓之豕仙。其群臣言于昭王曰:是豕无用。王命宰夫膳之。豕既死。乃见梦燕相曰:今仗君之灵而化五(○太平御览九百三十一作吾。)生也。始得为鲁津之伯。而浮舟者食我以粳粮之珍。而欣君之惠。将报子焉。后燕相游于鲁津。有赤龟衔夜光而献之。
- 抱朴子。巢(○按巢上当有玉字。)记曰:千岁之龟。五色具焉。其额上两骨起。似角。解人言。浮出莲叶之上。或在丛蓍之下。
- 异苑曰:孙权时。永康有人入山。遇一大龟。即束之归。龟便言曰:游不良时。为君所得。人甚怪之。载出。欲上吴王。夜泊越里。缆船于大桑树。霄中。树呼龟曰:劳乎元绪。奚事尔耶。龟曰:我被拘絷。方见烹。虽尽南山之樵。不能溃我。树曰:诸葛元逊博识。必致相苦。令求如我之徒。计从安薄。龟曰:子明无多辞。祸将及尔。树寂而止。既至。权命煮之。焚柴万车。语犹如故。诸葛恪曰:燃以老桑乃熟。献者仍说龟树共言。权登使伐树。煮龟立烂。今烹龟犹多用桑薪。野人故呼龟为元绪。
- 赋 魏曹植神龟赋曰:龟号千岁。时有遗金龟者。数日而死。肌肉消尽。唯甲存焉。余感而赋之曰:嘉四灵之建德。各潜位乎一方。苍龙虬于东岳。白虎啸于西岗。玄武集于寒门。朱雀栖于南乡。顺仁风以消息。应圣时而后翔。餐飞尘以实气。饮不竭于朝露。步容趾以俯仰。时鸾回而鹤顾。惧沉泥之逢殆。赴芳莲以巢居。
- 诗 北齐赵宗儒咏龟诗曰:有灵堪托梦。无心自解谋。不能蓍下伏。强从莲上游。负图非所冀。支床空见留。傥蒙一曳尾。当为屡回头。
- 赞 晋郭璞尔雅龟赞曰:天生神物。十朋之龟。或游于火。或游于蓍。虽云类殊。象二一归。亹亹致用。极数尽几。