另参
头
- 说文曰:首。头也。
- 释名曰:头。独也。体高而独也。首。始也。
- 黄帝素问曰:头者精明之主也。
- 易说卦曰:乾为首。
- 毛诗曰:螓首蛾眉。
- 礼斗威仪曰:君乘火而王。其民锐头。君乘水而王。其民大头。
- 春秋元命苞曰:头者。神所居。上圆象天。
- 晏子曰:汤长头而髯鬓。
- 史记曰:蔺相如为赵使秦。持璧却立倚柱。谓秦王曰:赵王斋戒五日。使臣奉璧。今大王见臣。礼节甚倨。得璧传之美人以戏弄。故臣复取璧。大王必欲急臣。臣头今与璧俱碎于柱矣。
- 汉书曰:陈遵长八尺馀。长头大鼻。容貌甚伟。
- 帝系谱曰:神农牛首。结绳而治。伏羲人头蛇身。
- 严尤三将叙曰:赵孝成王曰:谁能当武安君。平原君曰:渑池之会。臣察武安君。小头而锐。瞳子白黑分明。视瞻不转。小头而锐。断敢行也。目黑白分。见事明也。视瞻不转。执志强也。可与持久。难与争锋。廉颇足以当之。
- 东观汉记曰:彭宠与吴汉围隗嚣于西城。敕彭书曰:西城若下。便可将兵南击蜀虏。人苦不知足。既平陇。重望蜀。每一发兵。头鬓为白。
- 魏志曰:辰韩国儿生。以石押其头。欲其扁扁。今辰韩人皆扁头。
- 搜神记曰:南方有落(○太平御览三百六十四落下有头字。)民。吴时。将军朱桓一婢。每夜卧后。头辄飞去。或从狗窦。或从天窗中出入。以耳为翼。将晓复还。数数如此。傍人怪之。夜照视。唯有身无头。其体微冷。乃蒙之以被。至晓头还。碍被不得安。再三堕地。而其体气急疾。若将死者。乃去被。头复起附。得安。复瞑如常人。
- 神仙传曰:曹公捕左慈。数日得之。便断头。以白曹公。公大喜曰:果慈头。定视。是一束茅尔。
- 洞林曰:郭璞为左尉周恭卜云。君且堕马伤头。尉后乘马行。黄昏。阪下犊车触马。马惊。头打石上。流血殆死。
- 秦记曰:符坚祖洪。见坚状貌。欲令头坚腹软。字之曰坚头。
- 幽明录曰:河东贾弼之。义熙中。为琅琊府参军。夜梦有一人。面查疱(防老反。)甚。多鬓大鼻瞯目。请之曰:爱君之貌。欲易头。可乎。乃于梦中许易。明朝起。自不觉。而人悉惊走藏。云那汉何处来。弼取镜自看。方知怪异。因还家。家人悉惊。入内。妇女走藏。云那得男子。弼坐自陈说。后能半面笑。两足手口各捉一笔。俱书。辞意皆美。此为异也。馀并如先。
- 文 晋张敏头责子羽文曰:太原温长仁。颖川荀景伯。范阳张茂先。上郡刘文生。南阳邹润甫。河南郑冽。(○据下及世说排调篇。当是郑诩。诩字思渊。渊字坏作冽。又脱思字。)余友有秦生者。虽有姊夫之尊。少而狎之。同时昵好张荀之徒。继踵登朝。而此贤身处陋巷。屡沽而无善价。为之慨然。又怪诸贤身己既在位。曾无伐木嘤鸣之声。又违王贡弹冠之义。故因秦生容貌之盛。为头责之文以戏之。并嘲六子。头责子羽曰:吾托为子头。万有馀日矣。大块禀我以精。造我以形。我为子莳发肤。置鼻耳。安眉须。捶牙齿。眸子摛光。双权隆起。每至出入人间。遨游市里。行者僻易。坐者竦跽。如此者故我形之足伟也。子冠冕弗戴。金银弗佩。旨味弗尝。食粟茹菜。子遇我如雠。我视子如仇。居常不乐。两者俱忧。何其鄙哉。子欲为仁贤耶。当如皋陶后稷巫咸伊陟。保乂王家。永见封殖。子欲为名高耶。则当如许由子臧卞随务光。洗耳逃禄。千载流芳。子欲为游说耶。则当如陈轸蒯通陆生邓公。转祸为福。含辞从容。子欲为恬淡耶。则当如老聃之守一。庄周之自逸。廓然离俗。志凌云日。子欲为隐遁耶。则当如荣期之带索。渔父之儳灂。栖迟神丘。垂饵巨壑。今子上不希道德。中不效儒墨。块然穷贱。守此愚惑。察子之情。观子之志。退不能为处士。进无望乎三事。而徒玩日劳形。习为常人之所喜。对曰:吾以天幸。为子所寄。今子欲使吾为忠耶。则当如子胥屈平。欲使吾为信耶。则当杀身而成名。欲使吾为介节耶。赴水火以全贞。此四者。子之所忌。故吾不敢造意。头曰:吾欲告𠇍以养性。诲𠇍以优游。而与虮虱同性。不听我谋。悲哉。俱御人体。而独为子头。且拟人其伦。谕子侪偶。子曾不如太原温颙。颖川荀禹。(○世说作宇。)范阳张华。上郡刘许。南阳邹湛。河南郑诩。此数子或謇吃无宫。(○宫下有商字。此脱。)或尪陋希言语。或淹伊多姿态。或驒騱(上陀。下奚。)少智谞。或口如含胶饴。或头如巾齑杵。而犹以文采可观。意思详序。攀龙附凤。并登天府。岂若夫子。徒令唇口腐烂。手足沾濡哉。居有事之世。而耻为权谋。譬犹凿地抱瓮。难以求富。嗟乎子羽。何异牢槛之熊。深阱之虎。石间饿蟹。灶中之鼠。事力虽多。而见功甚少。宜其蹉跼煎蹙。至老无所希也。