琵琶
- 释名曰:琵琶本于胡中。马上所鼓也。推手前曰琵。引却曰琶。因以为名。
- 风俗通曰:谨按。琵琶近世乐家所作。不知谁作也。长三尺五寸。法天地人与五行也。又四弦象四时也。
- 三辅决录曰:游楚表乞宿卫。拜驸马都尉。楚不学问。性好游遨音乐及畜歌者。琵琶筝笛。每行来。将以自随。
- 傅子曰:朱生善弹琵琶。虽伯牙之妙。舞(○太平御览五百八十三无舞字。)无以加之。
- 语林曰:谢镇西著紫罗襦。据胡床。在大市佛图门楼上。弹琵琶。作大道曲。
- 竹林七贤论曰:阮咸善弹琵琶。
- 异苑曰:南平国岳。(○太平御览五百八十三作兵。)在姑孰。有鬼附之。每占吉凶。辄先索琵琶。随弹而言事有验。或云是老鼠所作。名曰灵侯。
- 幽明录曰:晋司空桓豁。在荆州。有参军剪五月五日鸲鹆舌。教令学语。遂无所不名。与人相阌顾。参军善弹琵琶。鸲鹆每听移时。
- 世说曰:桓大司马曰:谢仁祖。企脚在北牖下弹琵琶。故自有天际意。
- 诗 齐王融咏琵琶诗曰:抱月(○原作目。据冯校本改。)如可明。怀风殊复清。丝中传意绪。花里寄春情。掩抑有奇态。凄锵多好声。芳袖幸时拂。龙门空自生。
- 赋 晋孙谚(○初学记十六作该。此讹。)琵琶赋曰:惟嘉桐之奇生。于丹泽之北垠。下脩条而迥回。上纠纷而干云。开钟黄以挺干。表素质于仓春。然后托乎公班。妙意横施。四分六合。广袤应规。回风临乐。刻饰流离。弦则岱谷檿丝。篚贡天府。伯奇执轭。杞妻抽绪。大不过宫。细不过羽。清朗紧劲。绝而不茹。伶人鼓焉。景响丰硠。操畅骆驿。游乎风扬。抑按捻(○北堂书钞一百一十作擪。擪下有摄字。此脱。)拰搦摧藏。尔乃叩少宫。骋明光。发下柱。展上按。仪蔡氏之繁弦。放庄公之倍簧。于是酒酣日晚。改为秦声。壮谅抗忾。土风所生。延年度曲。六弹俱成。绌耶在正。疏密有程。离而不散。满而不盈。沉而不重。浮而不轻。绵驹遗呕。岱宗梁父。淮南广陵。郢都激楚。每至曲终歌阕。乱以众契。王(○明本及初学记十六王字无。)上下奔鹜。鹿奋猛厉。波腾雨注。飘飞电逝。
- 晋成公绥琵琶赋曰:八音之用。诵于典艺。箫韶九奏。物有容制。惟此琵琶。兴自末世。尔乃托巧班尔。妙意横施。因形造美。洪杀得宜。柄如翠虬之仰首。盘似灵龟之觜{唯角}。临乐则齐州之丹木。柱则梁山之象犀。㮰以玳瑁。格以瑶枝。若夫盘图合灵。太极形也。三材片合。两仪生也。分柱列位。岁数成也。回窗华表。日月星也。