谷
- 尔雅曰:中有岱岳。五谷鱼盐生焉。谷不熟为饥。仍饥为荐。(言太山有鱼盐之饶也。不熟。五谷不成。荐。连岁不熟。)
- 周官曰:杨州荆州宜稻。豫州宜种麦。青州宜稻麦。兖州宜三种。雍州宜黍稷。幽州三种。冀州宜黍稷。并州宜五种。(五种。黍稷菽麦稻。三种。黍稷稻。)
- 太宰。九职任万民。一曰三农。生九谷。(黍稷秫稻麻大小麦。)
- 礼记曰:孟春。天子乃以元日祈谷于上帝。(谓以上辛郊天也。郊祀后稷。以祈农事。故蛰而郊。郊而后耕。上帝太微之帝。)
- 传曰:夫郊祀后稷。以祈农事。故启蛰而郊。郊而后耕。
- 又曰:孟秋。农乃登谷。天子尝新。先荐寝庙。(黍稷之属。于是始荐。)命百官始收敛。(候秋气始收敛。)
- 谷梁传曰:一谷不升曰嗛。二谷不升曰饥。三谷不升曰馑。四谷不升曰康。五谷不升曰大侵。大侵则君食不兼味。台榭不涂。百官布而不制。鬼神祷而不祠。
- 墨子曰:一谷不收谓之馑。二谷不收谓之旱。三谷不收谓之凶。四谷不收谓之馈。五谷不收谓之饥馑。五谷不熟。谓之大侵。则大夫以下损禄五分之一。旱则二。凶则三。馈则四。饥大侵则尽禄。廪食而已。
- 范子计然曰:五谷者。万民之命。国之重宝也。是故无道之君。及无道之民。皆不能积其盛有馀之时。以待其衰不足也。师旷占曰:黄帝问师旷。曰:杏多实不虫者。来年秋善。五木者。五谷之先。欲知五谷。但视五木。择其木盛者。来年益种之。
- 京房易逆刺曰:天雨谷。岁大熟。
- 东观汉记曰:建武二年。天下野谷旋(○东观汉记作旅。)生。麻菽尤盛。
- 又曰:欲征匈奴。与窦固等议。皆以为塞外草美。马可不须谷。按军出塞。无谷马故事。马防言。当与谷。(事具马篇。)
- 论衡曰:建武三十一年。陈留雨谷蔽地。视谷形若粢而黑。此夷狄地生谷也。夷狄不食谷。生于草野。成熟委于地。遭疾风。与之俱飞。风衰。谷集中国。中国见之。谓天雨谷也。
- 风俗通曰:牛乃耕农之本。百姓所仰。为用最大。国家之为强弱也。建武之初。军役亟动。牛亦损耗。农业颇废。米石万钱。天爱斯民。扶助圣主。事有徵应。于是旅谷弥望。野茧被山。
- 曹瞒传曰:太祖尝赋廪谷不足。私谓主者曰:如何。主者曰:以小斛量之。太祖曰:善。后军中言太祖欺众。太祖谓主者。特当借汝死以厌众。不然事不解。乃取问曰:行小斛。盗官谷。斩之军门。
- 王肃丧服要记曰:昔者鲁哀公祖载其父。孔子问曰:宁设五谷囊乎。公曰:不也。五谷囊者。起伯夷叔齐。不食周粟。而饿死首阳山。恐魂之饥。故作五谷囊。吾父食味含哺而死。何用此为。
- 魏志曰:袁涣。字曜卿。为魏国郎中令。及卒。太祖为之流涕。赐谷二千斛。一敖(○太平御览八百三十七作教。下同。)以太仓谷千斛。赐郎中令家。一敖以垣下谷千斛。与曜卿家。外不解其意。教曰:以太仓谷者。官法也。垣下谷者。亲旧也。
- 江表传曰:诸葛亮闻恪伐徐详。书与陆逊曰:家兄年老而恪性疏。今使典主粮谷。粮谷军之要最。仆虽在远。窃用不安。足下特为启至尊转之。
- 王隐晋书曰:邓攸为吴郡。吴人饥荒。攸辄出台仓赈之。被劾辄出谷。攸叹曰:善不可为也。
- 幽明录曰:琅琊诸葛氏兄弟二人。寓居晋陵。家甚贫耗。常假乞自给。谷在圌中。计日用未应尽。而早以空罄。始者故谓是家中相窃盗。故复封捡题识。而耗如初。后有宿客远来。至巷口。见数人檐谷从门出。客借问诸葛在不。答云。悉在。客进语讫。因问卿何得大粜谷。主人云。告乞充口。云何粜之。客云。吾向来逢见人檐谷出。为是何事。主人兄弟相视。窃自疑怪。人看封题。俨然如故。试开圌量视。无十许斛。知前后所失。非人为之也。
- 讴 魏陈王曹植魏德论讴曰:于穆圣皇。仁畅惠渥。辞献减膳。以服鳏独。和气致祥。时雨渗漉。野草萌变。化成嘉谷。
- 启 梁元帝上谷充军粮启曰:臣闻金城十仞。必资守粟。革车千乘。其在馈实。愿武车绥旌。列飞鸿之行陈。奉辞受脤。掩挚兽于貙虎。贾逵渠水。虽曰难踪。梁习劝农。窃知自勉。